Asbest maruziyğtinin Mezotelyoma hastalığına yol açtığını belirten uzmanlar, farkındalık gayesiyle bir basın açıklamayı yaptı.
Her yıl binlerce insanın hayatını tehdit eden ve hala gereğince bilinmeyen bir hastalık olan Mezotelyoma hakkında farkındalığı artırmak maksadıyla 26 Eylül “Dünya Mezotelyoma Farkındalık Günü” olarak kabul ediliyor. Zelzele sonrası yıkımı yapılan ağır hasarlı binaların kontrolsüz yıkımı da risk faktörü oluşturuyor. Türk Toraks Derneği (TTD) Torasik Onkoloji Çalışma Kümesi Lideri Prof. Dr. Tuncay Göksel, Mezotelyoma’nın, mezotel hücrelerden köken alan bir kanser çeşidi olduğunu belirterek, “En çok akciğer zarında (plevra) görülür. Ayrıyeten kalp ve karın zarında ortaya çıkabilir. Türkiye’de Prof. Dr. Y. İzzettin Barış, önderliğinde çevresel asbest maruziyetinin mezotelyomaya neden olduğunun tespit edilmesi dünya literatürünü değiştirmiştir.” dedi.
Mezotelyoma Hastalığı Yüksek Oranda Asbest Kaynaklı
Asbestin, ak toprak olarak da bilinen, ısıya, suya karşı güçlü, esnek, lifli yapıda bir mineral olduğunu belirten Göksel, şu bilgileri paylaştı: “Asbest doğal bir fibröz silikattır ve birtakım bölgelerde toprak örtüsünde birikimler halinde bulunmaktadır. Bu yalıtımsal özellikleri nedeni ile kırsal alanda meskenlerde sıva-badana gayeli, çatıda, kaplamada ve ayrıyeten kentlerde izolasyon gayeli kullanılmaktadır. Asbestin kullanıldığı iş alanları ise; İnşaat personelliği, tesisatçılık, çatı ustalığı ve elektrikçilik, gemi inşası ve tersane işçiliği, sanayi, otomotiv mekaniği, kazan personelliği vb.’dir. Mezotelyoma yüksek oranda asbest kaynaklıdır. Asbestin kansere sebep olduğu mutlaklaşması nedeni ile ülkemizde ‘Bazı Tehlikeli Maddelerin, Müstahzarların ve Eşyaların Üretimine, Piyasaya Arzına ve Kullanımına İlişkin Kısıtlamalar Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’ Resmi Gazetede 29 Ağustos 2010 tarihinde yayımlanmış ve 31.12.2010 tarihinden itibaren her türlü asbest mineralinin ticari kullanımı yasaklanmıştır.”
Deprem Sonrası Yıkılacak Binalarda Asbest Testi Yapılmalı
Asbest maruziyetini önlemenin mezotelyoma riskini azaltmanın en tesirli yollarından biri olduğunu belirten Prof. Dr. Tuncay Göksel, asbest içeren gereçlerle çalışırken uygun koruyucu ekipmanların kullanılmasının, potansiyel maruziyeti azaltabileceğini aktardı. Göksel, şöyle devam etti: “Kentlerde inşa edilen binalarda da izolasyon emelli kullanılmış olduğu bilinmektedir. Son yıllarda zelzele sonrasında hasarlı binaların ve kentsel dönüşüm sırasında eski binaların kontrolsüz yıkımı ile etrafa asbest salınımı olabileceği bilinmektedir. Denetimli bina yıkımı öncesi asbest tahlillerinin yapılması gerekmektedir. 2012 yılında T.C. Sıhhat Bakanlığı tarafından ‘Türkiye Asbest Denetimi Stratejik Planı’ yapılmıştır. Kırsal alanda asbest karışımlı toprak kullanımı azaltılması ve asbestin çevresel ve mesleksel maruziyetlerinin azaltılması ya da ortadan kaldırılması temel gaye olmuştur. 25 Ocak 2013’te ‘Asbestle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik’ yayınlanmıştır. Bu Yönetmeliğin amacı, çalışanların asbest söküm, yıkım, tamir, bakım, uzaklaştırma çalışmalarında asbest tozuna maruziyetlerinin önlenmesi ve bu maruziyetten doğacak sıhhat risklerinden korunması, hudut bedellerin ve diğer özel önlemlerin belirlenmesidir.”
Mezotelyoma Hastalığına Teşhis Koyarken Meslek ve Yaşadığı Yer Faktörü Önemli
Türk Toraks Derneği (TTD) Merkez İdare Heyeti Üyesi Prof. Dr. Metin Akgün de, asbestin solunum yolu ile akciğere ve akciğer zarına ulaştıktan sonra hastalıkların 10 ile 50 yıl içinde gelişebildiğini tabir etti. Sürecin çok yavaş ilerlediği için hastanın uzun müddet şikayet hissetmeyebildiğini belirten Akgün, şunları söyledi: “Bu nedenle birçok hasta ileri evrede teşhis almaktadır. Denetim gayeli yapılan tetkiklerde erken evre mezotelyoma hastaları saptanabilmektedir. Erken teşhis mezotelyoma tedavisinde çok değerlidir ve hayatta kalma talihini artırabilir. Mezotelyoma teşhisini koymak kolay değildir. Teşhiste doktoru birinci uyaran hastanın doğduğu ve yaşadığı yer ayrıyeten meslek hikayesidir. Akciğerde sıvı ile karşımıza çıkan hastalıkta, sıvıdan alınan örnekler tanısal açıdan yetersiz kalabilmektedir. Bu nedenle biyopsi yapılması önerilmektedir. Mezotelyoma tedavisinde kemoterapi, radyoterapi, immunoterapi kullanılmaktadır. Ayrıyeten steril, asbestsiz ‘TALK’ yolu ile plöredez (akciğer zarını pudralama) yapılmaktadır. Bu tedavilerin tecrübeli ve konuda uzman merkezler tarafından yapılması önerilmektedir.”
Mezotelyoma Farkındalık Günü’nde Neler Yapabilirsiniz?
Bugünün rengi olan mavi renk giyinin.
Mezotelyoma hakkında daha fazla bilgi edinin ve risk faktörlerini öğrenin.
Asbest maruziyetiniz varsa sıhhat denetimlerinizi yaptırın.
Mezotelyoma farkındalığı için etrafınızdaki insanları bilgilendirin.
Mezotelyoma ile savaşan insanlara ve ailelerine dayanak olun.
Ağaçlandırma ile asbestin rüzgar ile yayılmasını önleyebiliriz.
